Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2011

“…κι η στάχτη σκέπαζε το πρόσωπό σου κάθε πρωί”

Πλήρης ημερών έφυγε απ’ τη ζωή ένας από τους σπουδαιότερους συνθέτες της μεταπολεμικής Ελλάδας, ο Αργύρης Κουνάδης. Γεννημένος το 1924 στην Κωνσταντινούπολη, σπούδασε πιάνο στο Ωδείο Αθηνών και από το 1949 συνέθεσε πλήθος έργων για το θέατρο, τον κινηματογράφο, μπαλέτα και μουσική δωματίου καθώς και όπερες, ενώ ανάμεσα στα άλλα υπήρξε μαζί με τον Μάνο Χατζιδάκι ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Χοροδράματος της Ραλλούς Μάνου (ένα πλήρες βιογραφικό του Αργύρη Κουνάδη μπορεί να βρεις κανείς στην ιστοσελίδα musicpaper εδώ). Στο μεγαλύτερο μέρος της καλλιτεχνικής του πορείας ασχολήθηκε πρωτίστως με τη λόγια μουσική, εμπλουτίζοντας τις συνθέσεις του με πλήθος από στοιχεία της βυζαντινής, της παραδοσιακής μουσικής και του ρεμπέτικου. Στην ελληνική δισκογραφία εμφανίζεται κυρίως κατά τη δεκαετία του ’70 με έξι λαϊκούς δίσκους: Δεν περισσεύει υπομονή (1973), Ρόδα είναι και γυρίζει (1974), Το Ταξίδι (1975), Εν Αθήναις (1976), Made in Greece (1977), και Μακρινή γειτονιά (1982). Τραγούδια του έχουν ερμηνεύσει η Σωτηρία Μπέλλου, η Ελένη Βιτάλη, ο Αντώνης Καλογιάννης, η Τζένη Βάνου, η Ρένα Κουμιώτη, η Λιλάντα Λυκιαρδοπούλου και πολλοί άλλοι.




Εκτός από τους παραπάνω λαϊκούς δίσκους που τον έκαναν γνωστό στο ευρύ κοινό, ο Αργύρης Κουνάδης ηχογράφησε και έναν κύκλο πέντε μελοποιημένων ποιημάτων του Γιώργου Σεφέρη από τη συλλογή Σχέδια για ένα καλοκαίρι, καθώς και τρία μελοποιημένα ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη. Ο δίσκος εκδόθηκε το 1988 από κοινού με τον Γιώργο Κουρουπό με τον τίτλο Τραγούδια για φωνή και πιάνο, και εκτός από τα δύο έργα του Κουνάδη περιλάμβανε οκτώ τραγούδια του Κουρουπού σε ποίηση Λόρκα, ερμηνευμένα όλα από τον Σπύρο Σακκά και τον Κουρουπό στο πιάνο. Ειδικά τα πέντε μελοποιημένα ποιήματα του Σεφέρη από τα Σχέδια για ένα καλοκαίρι, απασχολούσαν τον Αργύρη Κουνάδη ήδη από το 1955, αναθεώρησε το έργο το 1961, για να φτάσει στην τελική του μορφή το 1981. Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο κύκλο τραγουδιών στη μορφή των lieder, όπου ο Κουνάδης δανείζεται πολλά στοιχεία από το παραδοσιακό και λαϊκό τραγούδι για να φτιάξει ένα σύνολο αμιγώς λυρικών τραγουδιών. Μελοποιήσεις απαιτητικές, ίσως όχι τόσο από άποψη αρμονίας και ρυθμών, όσο περισσότερο για τα εκφραστικά μέσα που οφείλουν να επιστρατεύσουν οι ερμηνευτές (τραγουδιστής και πιανίστας) που θα τα αποδώσουν.
Η ηχογράφηση αυτή, όπως είναι φυσικό για την εγχώρια δισκογραφική αγορά, δεν είχε κανένα ιδιαίτερο εμπορικό αντίκτυπο και – εννοείται πως – δεν επανεκδόθηκε ποτέ σε ψηφιακή μορφή. Αποτελεί όμως μία ιδιαίτερη στιγμή ενός σπουδαίου Έλληνα δημιουργού, για τον οποίο θα περάσουν πολλά χρόνια μέχρι το έργο του να αποτιμηθεί από το ελληνικό κοινό και να πάρει τη θέση που του αξίζει στη σύγχρονη ελληνική δημιουργία. Μέχρι τότε, οι μελοποιήσεις του στα ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη και του Κωνσταντίνου Καβάφη θα παραμένουν τα κρυφά διαμάντια που ευτυχώς μπόρεσαν να ηχογραφηθούν στα τέλη της δεκαετίας του ’80, για να τα ανακαλύπτουμε από τότε ξανά και ξανά, ως ένα από τα πιο ιδιαίτερα δείγματα μελοποιημένης ποίησης.

3 σχόλια:

το Άρωμα του Τραγουδιού είπε...

Όσο η ανάρτηση για τον Αργύρη Κουνάδη παραμένει χρονικά τελευταία, ακούμε τον κύκλο μελοποιημένων ποιημάτων του Γιώργου Σεφέρη από τα Σχέδια για ένα καλοκαίρι:
1. Επιτύμβιο
2. Άνθη της πέτρας
3. Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές
4. Επιφάνεια, 1937 (απόσπασμα)
5. Raven
6. Επιτύμβιο

Πιάνο: Γιώργος Κουρουπός
Ερμηνεία: Σπύρος Σακκάς

Ελένη Μπέη είπε...

Καλέ μου αρωματοποιέ, μια μικρή προτροπή-παράκληση: μήπως ακριβώς λόγω αυτής της σπανιότητας θα έπρεπε να ενταχθούν τα κομμάτια αυτά μόνιμα στην ανάρτηση; Έτσι ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να τα ακούμε ακόμα και όταν η ανάρτηση δεν είναι χρονικά τελευταία;

το Άρωμα του Τραγουδιού είπε...

@Ελένη Μπέη: Κατ’ αρχάς, να ζητήσω συγνώμη που άργησα τόσο να απαντήσω στο σχόλιό σας. Ο λόγος ήταν καθαρά πρακτικός: έμεινα για μέρες χωρίς υπολογιστή εξ’ αιτίας κάποιας βλάβης, με αποτέλεσμα να χάσω την επαφή με τον έξω internetικό κόσμο.
Ο μοναδικός λόγος που δεν επισυνάπτω μόνιμα τα τραγούδια σε κάθε ανάρτηση είναι επίσης πρακτικός: οι γνώσεις μου στο στήσιμο ενός blog παραμένουν σε βρεφικό στάδιο, με αποτέλεσμα να καταφέρνω με χίλιες προσπάθειες να έχω Το Άρωμα Του Τραγουδιού - έστω –και σε αυτή τη μορφή. Και πάλι καλά, δηλαδή…
Ευχαριστώ πολύ για την επίσκεψη