Τρίτη 29 Απριλίου 2008

“… και ρωτάω να μου πουν όσοι ξέρουν ν’ αγαπούν, σε ποιον έρωτα χρωστάω”

.
Είναι κάποια τραγούδια που θαρρεί κανείς πως έχουν γραφτεί για συγκεκριμένες εποχές. Τραγούδια “χειμωνιάτικα”, άλλα (πολύ περισσότερα) “καλοκαιρινά”, τραγούδια που σχεδόν αρνούμαστε να ακούσουμε εκτός εποχής, σαν τους καρπούς των φρούτων που θέλουν το κατάλληλο κλίμα για να ωριμάσουν. Μια βροχερή μέρα του Φλεβάρη για παράδειγμα, θα ακούσουμε το «Κάθε φορά που θα ‘ρθεις βρέχει» με την Τσανακλίδου ή το «Έρχεται κρύο» με την Αρλέτα και όχι το «Καλοκαιράκι» των Φατμέ ή το «Καλοκαίρι» του Σαββόπουλου. Αυτό, σε καμία περίπτωση δε μειώνει την αξία κάποιων τραγουδιών, ούτε τα βαφτίζει απαραίτητα “εποχικά”. Είναι όμως ο τρόπος με τον οποίο συνδέονται μέσα μας και ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια κάθε φορά που το τοπίο αλλάζει, που τα αρώματα της κάθε εποχής μπλέκονται με τα αρώματα συγκεκριμένων τραγουδιών και μας κάνουν να σιγοτραγουδάμε στίχους και μελωδίες απόλυτα ταιριαστές με το εξωτερικό περιβάλλον.
Ένα από τα τραγούδια που (κατά την προσωπική μου γνώμη) ευωδιάζει από τα αρώματα της άνοιξης, είναι τα «Κόκκινα γυαλιά» του Σταμάτη Κραουνάκη. Αν και ο Κραουνάκης έχει ηχογραφήσει τρεις εκδοχές του τραγουδιού (β’ εκτέλεση στο δίσκο «Όταν έρχονται οι φίλοι μου» το 1995, γ’ εκτέλεση στο δίσκο «Πόσο σ’ αγαπώ» με τη διασκευή των “Εμιγκρέ” το 2007), η πρώτη εκείνη εκτέλεση του τραγουδιού στο δίσκο «Δεν έχω ιδέα» εξακολουθεί να είναι μοναδική.

Πήρα κόκκινα γυαλιά
κι όλα γύρω σινεμά τα βλέπω
κι ούτε ξέρω πώς να ζω
ούτε και πώς ν' αγαπώ
τη ζωή μου επιβλέπω.

Πήρα κόκκινο στυλό
και τραβάω γιαλό-γιαλό και γράφω
τραγουδάκια της φωτιάς
της φωτιάς, της πυρκαγιάς
τη ζωή μου αντιγράφω.


Ο Σταμάτης Κραουνάκης κάθεται στο πιάνο και ερμηνεύει παρέα με τον Κώστα Μακεδόνα ένα από τα ομορφότερα τραγούδια του. Οι στίχοι του τραγουδιού γραμμένοι σε πρώτο πρόσωπο, αυστηρά προσωπικοί, γεμάτοι εικόνες και αρώματα, με το κόκκινο χρώμα κυρίαρχο και φωτεινό. Κι εκείνος ο ήλιος που βγαίνει το πρωί, σα να λυτρώνει από ένα μακρύ διάστημα συννεφιάς και μουντάδας. Σα να περιγράφει με τα πιο λαμπερά χρώματα τις πρώτες λιακάδες της άνοιξης.

Πώς μ' αρέσει αυτός ο ήλιος
πώς μ' αρέσει το πρωί
κι είναι βάσανο ο φίλος
που φωνάζει εκδρομή.
Πώς μ' αρέσει το φεγγάρι
όταν βγαίνει να με δει
και κρατάει το φανάρι
στης αγάπης την πληγή.


Ο ήλιος και το φεγγάρι λάμπουν στο ρεφρέν του τραγουδιού, φωτίζοντας το καθένα ξεχωριστά διαφορετικές πτυχές του νου και της ψυχής. Το φως του ήλιου προκαλεί τον σιωπηλό ρεμβασμό σε μέσα και έξω κατάφωτα τοπία, το φως του φεγγαριού φωτίζει την αθεράπευτη πληγή της αγάπης. Ο Κραουνάκης κατέχει τα κλειδιά της τέχνης του και απλόχερα μας χαρίζει μια μοναδική ευκαιρία να φορέσουμε τα «Κόκκινα γυαλιά» του και να βουτήξουμε σε τοπία μυστικά και δύσβατα. Μπροστά σε μια τέτοια αποκάλυψη, ο “φίλος που φωνάζει εκδρομή” θα μένει πάντα με την απορία: γιατί μια τόσο όμορφη και ηλιόλουστη μέρα δεν την εκμεταλευόμαστε για να βγούμε έξω; Εμείς όμως, ξέρουμε το γιατί!

Πήρα κόκκινη καρδιά
και πουκάμισα φαρδιά φοράω
και ρωτάω να μου πουν
όσοι ξέρουν ν' αγαπούν
σε ποιον έρωτα χρωστάω.

Πήρα κόκκινα φτερά
και περνάω μια χαρά, γελάω
πιάνω σώμα του χιονιού
και ουρά χελιδονιού
στου Θεού τ' αυτί μιλάω.

Πώς μ' αρέσει αυτός ο ήλιος
όταν βγαίνει το πρωί
κι είναι βάσανο ο φίλος
που φωνάζει εκδρομή.
Πώς μ' αρέσει το φεγγάρι
όταν βγαίνει να μας δει
και κρατάει το φανάρι
στης αγάπης την πληγή.



Τα «Κόκκινα γυαλιά» είναι ένα τραγούδι που το ακούω πάντα τις πρώτες ηλιόλουστες μέρες της άνοιξης. Κι ας μην “ξέρω πως να ζω”, “ούτε και πως ν’ αγαπώ”, κι ας ψάχνω ακόμα να βρω “σε ποιον έρωτα χρωστάω”, το τραγούδι αυτό του Σταμάτη Κραουνάκη στη συγκεκριμένη πρώτη εκτέλεση παρέα με τον Κώστα Μακεδόνα, θα σκορπάει απλόχερα κάθε χρόνο (την ίδια εποχή) τα πολύτιμα αρώματά του. Και η τελευταία στροφή, θα μένει μετέωρη για να μας αναγκάσει να ακούσουμε το τραγούδι ξανά και ξανά από την αρχή!

Πήρα κόκκινα γυαλιά
κι όλα γύρω σινεμά τα βλέπω
κι ούτε ξέρω πώς να ζω
ούτε και πώς ν' αγαπώ ...





Μουσική – στίχοι: Σταμάτης Κραουνάκης
Ερμηνεία: Σταμάτης Κραουνάκης – Κώστας Μακεδόνας
Δίσκος: «Δεν έχω ιδέα»
Έκδοση: 1989
.









.
.

8 σχόλια:

South Of The River είπε...

Καλησπέρα και χρόνια καλά!

Δεν έχω πολλή ώρα που επέστρεψα από την ιδιαίτερη πατρίδα και είπα να κάνω μια βόλτα. Φίλε Μάκη δεν σε προλαβαίνω με τις αναρτήσεις. Και φυσικά (όπως τότε με τη Μάνου) έχασα μια ακόμα πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση, γι αυτόν τον τόσο ιδιαίτερο τραγουδοποιό που λέγεται Φοίβος Δεληβοριάς. Από τις καλύτερες στιγμές του με τον Πορτοκάλογλου στη ΔΙΣΚΑΡΑ "Άσωτος Υιός" να λένε μαζί το "Υπάρχει λόγος σοβαρός".

Όσο για το σημερινό σου, όντως από τα πιο ωραία τραγούδια του Κραουνάκη. Και θα συμφωνήσω περί "εποχικών τραγουδιών". Άλλωστε οι εποχές είναι μέσα μας κυρίως. Εγώ ας πούμε όποτε και να ακούσω τα πρώτα του Dylan μόνο με κιθάρα και φωνή μου έρχεται η εικόνα 4 φίλων σε ένα παλιό αμάξι να ξεκινάνε καλοκαιρινό ταξίδι! Άβυσσος...

Φιλιά!

ΥΓ. Θα σου στείλω μέιλ με κάτι ΠΟΛΥ ΠΟΛΥ ενδιαφέρον που δεν υπάρχει περίπτωση να μην το κάνεις ανάρτηση (θα το έκανες σίγουρα ούτως ή άλλως. Δεν γίνεται να μην το κάνεις εσύ αυτό).

το Άρωμα του Τραγουδιού είπε...

@south of the river: καλημέρα φίλε μου και χρόνια πολλά.
Ελπίζω να πέρασες καλά στα πάτρια εδάφη. Επιστροφή στην πραγματικότητα τώρα, ε?

Περιμένω το mail σου. Τις τελευταίες μέρες έχω ξεμείνει από υπολογιστή και δε μπορώ να μετατρέψω όποια τραγούδια θέλω σε mp3 για τις επόμενες αναρτήσεις (μέχρι τουλάχιστον να φτιάξω το μηχάνημα). Εάν το mail σου έχει συνημμένο και κανένα mp3, ακόμα καλύτερα.

Καλή σου μέρα

Θράσος είπε...

Kατ' αρχήν χρόνια πολλά.
θα ήθελα να σημειώσω πόσο συμφωνώ με τα εποχιακά τραγούδια. Είναι κάποια που δεν μπορείς να τα ακούσεις αν δεν το απαιτήσει η χρονική στιγμή.
Επίσης θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι τρέφω απεριόριστη συμπάθεια και εκτίμηση στο ταλέντο του Κραουνάκη, τον θεωρώ έναν από τους μεγαλύτερους εν ζωή συνθέτες μας, αν και διαφωνώ πολλές φορές με τις αντιλήψεις του όπως τις εκφράζει σε συνεντεύξεις του.

BOSKO είπε...

καταλαβαίνω την εκτίμηση του θράσου για τον Κραουνάκη, όπως και τη διαφωνία του με τον δημόσιο λόγο του, ενίοτε. Δε μπορείς, λόγου χάριν, να βγαίνεις και να λες ό,τι "η Άντζελα είναι θεά". Τα ίδια και ο Σαββόπουλος, αν και νομίζω είναι μη συγκρίσιμοι καλλιτέχνες. Πάντως, ο Κραουνάκης έχει πει και ένα απ' τα καλύτερα που' χουν κυκλοφορήσει:ο Κότσιρας είναι σαν τη Μούσχουρη χωρίς γυαλιά! ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ! Εμένα θα' λεγα ότι δε μου πάει ως συνθέτης, με μεμονωμένες εξαιρέσεις όπως το τραγούδι του post σου, το "Αυτή η νύχτα μένει" και ίσως ολόκληρα τα "Σκουριασμένα χείλια" με Μοσχολιού- Τριπολίτη- Νικολακοπούλου.

το Άρωμα του Τραγουδιού είπε...

@ Θράσος: χρόνια πολλά και καλά (με μια μικρή καθυστέρηση…)

Πράγματι, ο Κραουνάκης είναι ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή συνθέτες με τεράστιο σε όγκο αλλά και αξία έργο. Η συνάντησή του με τη Νικολακοπούλου είναι αναμφισβήτητα μια μεγάλη στιγμή για το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι. Απ’ την άλλη, αν μπούμε στον “χορό” των δηλώσεων των καλλιτεχνών, τότε φοβάμαι πως το πράγμα περιπλέκεται. Όπως και να ‘χει, προσωπικά, με τα τραγούδια του Κραουνάκη έχω γελάσει, έχω χορέψει, έχω αγαπήσει, έχω χωρίσει, έχω (κυρίως) συγκινηθεί, έχω συνδέσει πολλές καλές και κακές στιγμές της ζωής μου.

Σε ευχαριστώ πολύ που πέρασες


@Bosko: Καταλαβαίνω αυτό που λες: «δε μου πάει ως συνθέτης». Από το λίγο που σε ξέρω, μπορώ να φανταστώ τι εννοείς. Στην ίδια φάση ήμουν κι εγώ πριν από κάποια χρόνια, ώσπου άρχισα να ανακαλύπτω το έργο του κυρίως μέσα από τα μη σουξεδιάρικα τραγούδια του. Άρχισα να ακούω δίσκους παλιούς, λιγότερο γνωστούς από κάποιους άλλους, αλλά και στις πιο δημοφιλείς δουλειές του, ανακάλυπτα τραγούδια που μπορεί να μην ακούστηκαν πολύ στο ραδιόφωνο, έκρυβαν όμως μεγάλο πλούτο (πάντα για τα δικά μου γούστα). Υπάρχουν πολλές δουλειές του Κραουνάκη όπως το «κανονικά», το «κυκλοφορώ κι οπλοφορώ», «μαμά γερνάω», μουσική για το θέατρο (καταπληκτική μια παλιά δουλειά που έχει κάνει για τον «κοριό» του Μαγιακόφσκι) και πολλά άλλα (φυσικά κι αυτά που αναφέρεις), όπου ο Κραουνάκης δείχνει ότι κατέχει καλά τα κλειδιά της τέχνης του. Ξέρει να φτιάχνει μεγάλα τραγούδια.

Πάντα προσωπικά μιλάω, ναι?

Σε χαιρετώ

maya είπε...

δεν το πιστεύω οτι 'έχασα' την ανάρτηση σου αυτή!!!!!!!!!
απο τα πιο αγαπημένα μου τραγούδια.
όσες εκτελέσεις και να γίνουν
θα το λατρεύω.

πολύ λυπάμαι που έχασα την ευκαιρία να το ακούσω φρέσκο εδώ...
εγώ πάντως το ακούω όλο τον χρόνο!
(με ρέγουλα)
με τρέλλανε και η διασκευή με τους εμιγκρέ πέρσι.
πΑρα πολύ μου άρεσε...

τόσο το γουστάρω που δεν το βάζω συχνά...

χχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχ
χχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχ

το Άρωμα του Τραγουδιού είπε...

@maya: εγώ απ’ την άλλη, εξακολουθώ να αγαπώ την πρώτη εκτέλεση και να μη με ικανοποιούν οι άλλες δύο (ειδικά των Εμιγκρέ, μου φαίνεται εντελώς εκτός κλίματος του τραγουδιού). Ξέρεις, πιστεύω πως για να κάνεις μια διασκευή σε κάποιο τραγούδι πρέπει να έχεις κάτι καινούργιο να πεις, οφείλεις να δώσεις στο ήδη γνωστό τραγούδι μια άλλη πνοή, μια φρέσκια “εκδοχή”, η οποία τελικά, οφείλει να είναι καλύτερη από την προηγούμενη. Ε! λοιπόν, θεωρώ πως καμία από τις δύο μεταγενέστερες εκτελέσεις δε μεταφέρει στ’ αυτιά μου κάτι καλύτερο, κάτι πιο δυνατό και πρωτότυπο από εκείνη την πρώτη με τον Μακεδόνα και τον Κραουνάκη στο πιάνο.

Απόψεις είναι αυτές. Γι’ αυτό είμαστε εδώ, για να συζητάμε κι ας διαφωνούμε που-και-που.

Φιλιά

maya είπε...

η διασκευή για μένα
δεν ΟΦΕΙΛΕΙ να είναι καλύτερη απο την πρώτη.
είναι μια υπενθύμιση σε κπάτι αγαπητό.
αν έβγαινε μόνο του των εμιγκρέ
ίσως δεν μου έλεγε τόσο.
οι διασκευές πάντα μου λένε άμα μου θυμίζουν απο πού γεννήθηκαν.
και είναι αναπόσπαστο κομμάτι το 1ο άκουσμα. δεν ξεπερνιέται (εύκολα).

αν γίνει καλύτερη απο το πρωτότυπο
με αφήνει έκπληκτη.

όπως του bowie το wild is the wind.
ας πούμε. έτσι μούρθε.

ναι ναι κι ας διαφωνούμε
ωραία είναι.

χχχχχχχχχχχχχχχ