Σάββατο 2 Μαΐου 2009

Παιδική δισκοθήκη. Δ' μέρος

.
Ο τεμπέλης δράκος και άλλες ιστορίες...
.


Το 2005, ο Γιώργος Χατζηπιερής καταθέτει την πρώτη του ολοκληρωμένη δισκογραφική εργασία, ένα δίσκο με παιδικά τραγούδια υπό τον τίτλο «Ο Τεμπέλης δράκος και άλλες ιστορίες». Το όνομα του κύπριου τραγουδοποιού το έχουμε ήδη συναντήσει για πρώτη φορά 10 χρόνια πριν, μέσα από ένα δυσεύρετο πια συλλογικό δίσκο συνθετών από τη Λευκωσία, με τον τίτλο «Θαμώνες» (για την ιστορία, να αναφέρω ότι σε εκείνον το δίσκο συναντάμε για πρώτη φορά δισκογραφημένο τραγούδι τού Αλκίνοου Ιωαννίδη στο ρόλο του τραγουδοποιού, αμέσως μετά από την συνεργασία του με τον Νίκο Ζούδιαρη και πριν εκδοθεί «Ο δρόμος, ο χρόνος και ο πόνος»!). Στον «Τεμπέλη δράκο» συναντάμε 13 τραγούδια και ένα ορχηστρικό κομμάτι σε στίχους του Χατζηπιερή και ένα του Διονύση Καψάλη, ενώ μια σειρά σημαντικών ερμηνευτών αναλαμβάνουν κυριολεκτικά “δράση”: Σωκράτης Μάλαμας, Δώρος Δημοσθένους, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Φοίβος Δεληβοριάς Αλκίνοος Ιωαννίδης, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Μανώλης Πάππος, Ελένη Καπηλίδου, Απόστολος Ρίζος, Σοφία Παπάζογλου, Λευτέρης Μουμτζής, Λιζέτα Καλημέρη.

Ένα απ’ τα πρώτα πράγματα που παρατηρεί ο ακροατής ακούγοντας το δίσκο, είναι η εξαιρετικά προσεγμένες ενορχηστρώσεις του Μάριου Τακούσιη και το απόλυτο ταίριασμα των ερμηνευτών με το κάθε τραγούδι που κλήθηκαν να αποδώσουν. Μοιάζει σα να φτιάχτηκε ο «Τεμπέλης δράκος» ειδικά για τη φωνή του Σωκράτη Μάλαμα, το «Ελεφαντάκι» για τον Φοίβο Δεληβοριά, «Το τέρας της κυκλοφορίας» για τον Μανώλη Πάππο, και «Το καρυδότσουφλο» για τον Αλκίνοο Ιωαννίδη. Εξαιρετική η Σοφία Παπάζογλου στην «Γιορτή των αστεριών» και η γεμάτη ευαισθησία ερμηνεία του Απόστολου Ρίζου στην «Γυάλινη μικρή κουκλίτσα», ενώ την έκπληξη κάνει η Ελευθερία Αρβανιτάκη ερμηνεύοντας «Το σκουλουκούιν», ένα τραγούδι γραμμένο στην κυπριακή διάλεκτο με απίθανους στίχους και υπέροχη μουσική. Ο Γιώργος Χατζηπιερής φτιάχνει ένα κύκλο τραγουδιών που τον διακρίνει η πρωτοτυπία, το χιούμορ και η ευαισθησία. Τραγούδια που απευθύνονται στα παιδιά και μοιάζουν να είναι γραμμένα από ένα παιδί, με πλούσιες εναλλαγές στους ρυθμούς και εικόνες ζωντανές, πολύχρωμες και φωτεινές. Τόσο στις κεφάτες και ζωντανές, όσο και στις πιο χαμηλόφωνες στιγμές του δίσκου, ο Χατζηπιερής δεν ξεχνάει ότι απευθύνεται σε παιδιά. Αυτό βεβαίως, δε σημαίνει ότι οι μουσικές και οι στίχοι του είναι τού επιπέδου “μια ωραία πεταλούδα”˙ αντιθέτως: η μουσική και στιχουργική γλώσσα που χρησιμοποιεί δεν είναι καθόλου απλοποιημένη, αλλά ούτε και τρομερά πολύπλοκη. Καταφέρνει να βρει εκείνη την δυσεύρετη ισορροπία που απαιτεί το παιδικό τραγούδι και σε καμία στιγμή δεν παρασύρεται σε ευκολίες ή αντίθετα, σε δύσκολες “λύσεις” για να αποδώσει τα νοήματα που επιθυμεί.
.
Τα τραγούδια του «Τεμπέλη δράκου» ρέουν σαν το νερό! Αβίαστα, χωρίς καμία διάθεση να διδάξουν ή να ερμηνεύσουν το οτιδήποτε, φτιάχνουν εικόνες που πλουτίζουν τη φαντασία και τροφοδοτούν την αισθητική των μικρών ακροατών με πλούσιες και τρυφερές μελωδίες. Μια προσεγμένη εργασία από έναν τραγουδοποιό που ξέρει να κρατά το μέτρο και να προσφέρει ένα αποτέλεσμα καλοδουλεμένο σε όλες του τις λεπτομέρειες. Και όπως είναι φυσικό, ένας δίσκος που δεν αφορά μόνο τα παιδιά!
.
.
.

----------------------------------

Ο κόσμος ανάποδα


Μια απ’ τις μεγαλύτερες εκπλήξεις για την παιδική δισκοθήκη μας, ήρθε πριν από μόλις τρείς μήνες! Ο μουσικός Άγγελος Αγγέλου και η στιχουργός Έμη Σίνη, άφησαν τα studios του Δευτέρου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας απ’ όπου μάς παρουσίασαν την παιδική ραδιοφωνική εκπομπή «Ο μικρός Κοπέρνικος και οι 7 Άθλοι» (Οκτώβριος – Δεκέμβριος ’08), και ηχογράφησαν μία σειρά παιδικών τραγουδιών με τίτλο «Ο κόσμος ανάποδα». Όπως ακριβώς και με τις εργασίες της Τατιάνας Ζωγράφου, του Δημήτρη Μπασλάμ και του Γιώργου Χατζηπιερή, έτσι κι εδώ, μια πλειάδα ερμηνευτών καλούνται να αποδώσουν τα τραγούδια: από τον Σωκράτη Μάλαμα (για ακόμα μία φορά) και τον Σπύρο Σακκά (30 περίπου χρόνια μετά τη «Λιλιπούπολη»), μέχρι τον Χάρη Καβαλλιεράτο των Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω, τη Μαρία Θωίδου και τη Δανάη Παναγιωτοπούλου. Πέρα όμως απ’ τους γνωστούς ερμηνευτές, ακόμα πέντε νέοι τραγουδιστές που σίγουρα θα μας απασχολήσουν και στο μέλλον, μοιράζονται τα κομμάτια του δίσκου: η Κατερίνα Φωτεινάκη, ο Τίμος Δασκαλόπουλος, η Σωτηρία Ρουβολή, η Ευαγγελία Τσιάρα και ο Στράτος Αχλάτης.

Τον Άγγελο Αγγέλου τον γνωρίσαμε στον πρώτο δίσκο της Δανάης Παναγιωτοπούλου, όταν μαζί με τον Παντελή Ραβδά (ο οποίος επίσης συμμετέχει τραγουδώντας στον «Κόσμο ανάποδα») ανέλαβαν την απόδοση των τραγουδιών παίζοντας τα δύο πιάνα. «Ο κόσμος ανάποδα» είναι ότι ακριβώς περιγράφει και ο τίτλος του: μια ανατροπή, ένα παιχνίδι, ένα πονηρό κλείσιμο του ματιού, μια λοξή ματιά στην πραγματικότητα. Το κυριότερο χαρακτηριστικό του δίσκου είναι η ανατρεπτική διάθεση και οι ζωηροί ρυθμοί των τραγουδιών. Η ενορχήστρωση του Θόδωρου Κοτεπάνου δίνει πνοή στα τραγούδια και κυριολεκτικά τα απογειώνει. Απ’ τα τραγούδια παρελαύνουν ο «Μπομπ ο χαμαιλέοντας», η «μάγισσα Σκουποξυλάνθη», η θεία Πανακότα μαζί με τον κο Ζελέ, την μις Κρεμ Καραμελέ και τον κο Προφιτερόλ, το βροχερό Πεκίνο, ο πάντα άτυχος «κύριος Γρουσουζέλος», και πολλά ακόμα απίστευτα “πρόσωπα”! Εξαιρετικές οι ερμηνείες όλων των τραγουδιστών που αποδίδουν τα τραγούδια με φοβερό κέφι, όπως ακριβώς και την βραδιά της παρουσίασης του δίσκου (από τις πιο πρωτότυπες και ζωντανές παρουσιάσεις cd!), ενώ το κλίμα των τραγουδιών συμπληρώνει μια ομάδα ταλαντούχων νέων μουσικών. Πρόκειται για έναν απ’ τους πιο κεφάτους παιδικούς δίσκους. Χωρίς ούτε μία στιγμή να γίνεται χαζοχαρούμενος, μεταδίδει μια τρομερή ενέργεια που συνδυάζεται ιδανικά με την αστείρευτη φαντασία των δημιουργών του, σκορπώντας κυριολεκτικά εικόνες στον αέρα.

Ο Αγγέλου αποφεύγει να ντύσει τους στίχους με ρυθμούς χαμηλούς. Σχεδόν όλα τα τραγούδια είναι ρυθμικά (κυρίως στους ρυθμούς του swing, του βαλς και της jazz), ενώ οι στίχοι της Σίνη φλερτάρουν με τον σουρεαλισμό, απαραίτητο στοιχείο για να επικοινωνήσει κανείς με τα παιδιά. Οι δύο νέοι δημιουργοί φαίνεται πως κατέχουν καλά τα μέσα που οφείλει να χρησιμοποιεί όποιος ασχολείται σοβαρά με το παιδικό τραγούδι. Ξεπερνούν όλα τα κλισέ και μιλούν μια γλώσσα σύγχρονη και γεμάτη φαντασία. Οι εικόνες τους είναι πυκνές, η μία δίπλα στην άλλη σχεδόν στριμωγμένες, ένα τεράστιο κολάζ από μουσικές και στίχους που περιμένουν τα παιδιά να τις ανακαλύψουν για να τις ανακατέψουν ξανά από την αρχή. Κι αυτή η ανατροπή είναι που φέρνει τον «Κόσμο ανάποδα»˙ όπως ακριβώς απεικονίζεται σε ένα ζευγάρι παιδικά μάτια…

.

.

Σημείωση: το Α’ μέρος του αφιερώματος στην παιδική δισκοθήκη βρίσκεται εδώ, και το Β’ μέρος εδώ και το Γ' μέρος εδώ.

.

6 σχόλια:

το Άρωμα του Τραγουδιού είπε...

Όσο η ανάρτηση για το Δ’ μέρος του αφιερώματος στην Παιδική Δισκοθήκη παραμένει χρονικά τελευταίο, ακούμε τα τραγούδια:

Από το δίσκο «Ο τεμπέλης δράκος και άλλες ιστορίες» του Γιώργου Χατζηπιερή:
1 Το σκουλουκούιν, με την Ελευθερία Αρβανιτάκη.
2 Γυάλινη μικρή κουκλίτσα, με τον Απόστολο Ρίζο.

Από το δίσκο «Ο κόσμος ανάποδα» του Άγγελου Αγγέλου και της Έμης Σίνη:
3 Ένας μεγάλος Καβγάς, με τη Δανάη Παναγιωτοπούλου (καουμπόης: Ελισσαίος Βλάχος, Κωπηλάτης: Λευτέρης Ελευθερίου).
4 Ο κύριος Γρουσουζέλος, με τον Τίμο Δασκαλόπουλο και τον Παντελή Ραβδά.

Μαργαρίτα Πάσχου είπε...

Πολύ ωραίο και το τέταρτο μέρος Μάκη!
Καλό ξημέρωμα!

το Άρωμα του Τραγουδιού είπε...

@pink floyd: σε ευχαριστώ πολύ.

ένας στρατολάτης είπε...

θα έχει και Ε' ή να χειροκροτήσω τώρα;
Είναι πάντως μια λεπτομέρεια που με προβληματίζει. Περισσότερο για τα κίνητρά μου βέβαια. Όλοι αυτοί οι χαριτωμένοι λογοπαιχνιδιάρηδες στίχοι μου φαίνεται ότι μόνο παιδικοί δεν είναι. Εντάξει, εμείς έχουμε κλείσει στο μπαούλο της παιδικής μας ηλικίας ένα μπουκέτο αισθήσεις που ανταποκρίνονται στην αισθητική αυτών των τραγουδιών. Μπας κι είναι μόνο για τους μπαμπάδες κι όχι για τα πιτσιρίκια;

το Άρωμα του Τραγουδιού είπε...

@ένας στρατολάτης: χαίρομαι, γιατί ανοίγεις ένα μεγάλο θέμα που, για να είμαι ειλικρινής, περίμενα να θέσει κάποιος κάποια στιγμή μέσα στα comments των αναρτήσεων για το παιδικό τραγούδι (και φυσικά, δεν αιφνιδιάζομαι που το ανοίγεις εσύ!).

Σίγουρα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να αναρωτηθούμε είναι εάν όλες αυτές οι δουλειές απευθύνονται πραγματικά στα παιδιά ή στους …μπαμπάδες τους (όπως πολύ εύστοχα αναφέρεις). Θεωρώ ότι, την καλύτερη απάντηση μπορούμε να την πάρουμε από τα ίδια τα παιδιά, εφ’ όσον διαβάσουμε προσεκτικά τις αντιδράσεις τους στο άκουσμα (το επαναλαμβανόμενο και όχι το περιστασιακό) αυτών των τραγουδιών. Κι εκεί ακριβώς είναι που αξίζει να θυμηθούμε ή έστω, να μας περιγράψουν οι δικοί μας γονείς, τον τρόπο που εμείς αντιδρούσαμε ως πιτσιρίκια ακούγοντας τα παιδικά τραγούδια της δικής μας γενιάς (τη Λιλιπούπολη, τις εργασίες της Μαρίζας Κωχ, την Ντενεκεδούπολη κλπ). Έχω δει πιτσιρίκια φίλων (σήμερα, όχι τότε) να ζωγραφίζουν με μαρκαδόρους το Πόρτο Λίλι, να έχουν αποστηθίσει ολόκληρα αποσπάσματα από τους διαλόγους του Παπαγάλου με την Πιπινέζα, να τραγουδάνε το «Παντρεύεται ο κάβουρας» με τον τρόπο που το ηχογράφησε η Δόμνα Σαμίου στην «Πεπερούνα»˙ και ακόμα πιο παλιά, θυμάμαι τον ίδιο μου το εαυτό να μαζεύω ντενεκεδένια κουτιά για να φτιάξω τον Μελένιο από την «Ντενεκεδούπολη».

Η αλήθεια είναι ότι, δεν ξέρω εάν και τα σύγχρονα παιδικά τραγούδια λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο στα σημερινά πιτσιρίκια. Πάντως νομίζω (ή αν θες, ελπίζω) πως, όπως κι εγώ τότε έτρεχα να ρωτήσω τι θα πει “τεχνοκράτης” (λέξη που άκουσα πρώτη φορά στο «Μάσα σιδερομάσα»), έτσι και κάποια σημερινά πιτσιρίκια θα γεννούν τις δικές τους εικόνες και απορίες από τα τραγούδια της Ζωγράφου, του Μπασλάμ ή του Αγγέλου. Απ’ την άλλη, θεωρώ πως, ο ρυθμός, η μελωδία και η φωνή του ερμηνευτή είναι τα πρώτα στοιχεία που προσελκύουν ένα πιτσιρίκι στο να προσέξει ένα τραγούδι, και πολύ αργότερα (σε κάπως μεγαλύτερη ηλικία) έρχεται η σειρά των στίχων.

Με όλ’ αυτά δεν υποστηρίζω σώνει και καλά πως όλες αυτές οι εργασίες μπορούν να λειτουργήσουν τέλεια στα παιδιά. Προσπαθώ απλά να βάλω σε μία τάξη τη σκέψη μου γύρω απ’ το θέμα που άνοιξες, καταβάλλοντας μεγάλη προσπάθεια να αποστασιοποιηθώ από συναισθηματισμούς και (εάν είναι δυνατόν) να παραβλέψω την ήδη διαμορφωμένη αισθητική μου. Σίγουρα τις απαντήσεις τις έχουν τα παιδιά. Παρατηρώντας τα πιθανόν να μάς λυθούν όλες οι απορίες.

ένας στρατολάτης είπε...

Όντως, περισσότερο η φωνή, ο στόμφος καλύτερα, κι ο ρυθμός μιλάει στα παιδιά. Η κόρη μου, τριάμισι ετών, έχει προτίμηση στο "Μες στο Μουσείο" κι ακόμα πιο πολύ βέβαια στο "Μάσα σιδερομάσα". Εξάλλου είμαι βέβαιος πως αν υπήρχε τραγούδι με τη λέξη "μαλάκας" θα γινόταν από τα αγαπημένα της! Ας όψεται ο ποδοσφαιρόφιλος μπαμπάς της.
Τελικά αυτό που θεωρώ σημαντικότερο από όλα είναι μήπως τρέφω μεγαλύτερες προσδοκίες ανταπόκρισης και αποδοχής της μουσικής μου νοοτροπίας από τα παιδιά μου από ότι επιτρέπει η ηλικία τους (όχι μόνο τώρα, ίσως μέχρι και για την εφηβεία μιλώ). Μεγάλωσα σε νησιώτικα καλντερίμια, σε εποχές που από τα ανοιχτά παράθυρα ακουγόταν η φωνή της Μοσχολιού, κι όμως σαν έφηβος άκουγα Sandra και Modern Talking. Επιπλέον σήμερα είναι η εποχή της κυριαρχίας των εικόνων. Αυτά, το τράβηξα σε μήκος.
Α,μια και το έθιξες, τι θα πει "τεχνοκράτης";